ปฏิบัติการพิทักษ์สิ่งแวดล้อม (Environmental Protection Unit: EPU)

กลไกตอบสนองปัญหาเรื่องร้องเรียนและเหตุฉุกเฉินด้านมลพิษ โดยกรมควบคุมมลพิษ (คพ.)

1. หลักการและที่มาของความเร่งด่วน

  • ปัญหาซับซ้อนและรุนแรง: ได้รับเรื่องร้องเรียนด้านมลพิษกว่า 9,200 เรื่องต่อปี โดยปัญหาจากการลักลอบทิ้งกากอุตสาหกรรมและอุบัติภัยสารเคมีมีความรุนแรงมากขึ้น
  • ความคาดหวังของประชาชน: ประชาชนคาดหวังให้ คพ. เป็นหน่วยงานที่แก้ไขปัญหามลพิษได้อย่างรวดเร็วและเบ็ดเสร็จ
  • นโยบายรัฐบาล: สอดคล้องกับนโยบายจัดการปัญหาการลักลอบกำจัดกากอุตสาหกรรมและของเสียอันตรายอย่างเข้มงวด
  • ความเร่งด่วน: ต้องดำเนินการอย่างทันท่วงทีเพื่อลดผลกระทบต่อประชาชนและลดความเสียหายที่อาจต้องใช้งบประมาณแผ่นดินในการฟื้นฟู

2. วัตถุประสงค์และเป้าหมาย (KPI)

  • วัตถุประสงค์:
    1. เพื่อแก้ไขปัญหาเรื่องร้องเรียนด้านมลพิษให้แก่ประชาชน
    2. เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของศูนย์ EPU ทั้งในส่วนกลางและส่วนภูมิภาค (เช่น สคพ.11)
    3. เพื่อบูรณาการการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมโดยสร้างการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน

เป้าหมายความสำเร็จ

  • เชิงปริมาณ: จำนวนเรื่องร้องเรียนร้องทุกข์ด้านมลพิษได้รับการแก้ไข ร้อยละ 100
  • เชิงคุณภาพ: ดำเนินการกับผู้กระทำความผิดตามกฎหมาย ร้อยละ 100 (ตามหลักการ "ผู้ก่อมลพิษต้องรับผิดชอบชดใช้")

3. ขอบเขตกิจกรรมและวิธีการดำเนินงาน

ก. ปฏิบัติการพิทักษ์สิ่งแวดล้อม (กิจกรรมที่ 1)

  • การลงพื้นที่: ตรวจพิสูจน์ เก็บตัวอย่างสิ่งแวดล้อม และดำเนินการตามกฎหมายกับแหล่งกำเนิดมลพิษ
  • การบังคับใช้กฎหมาย: รวบรวมพยานหลักฐาน หรือร้องทุกข์/กล่าวโทษต่อพนักงานสอบสวนในพื้นที่เกิดเหตุ
  • การบูรณาการ: ปฏิบัติงานร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น กอ.รมน. และ บก.ปทส.

ข. การพัฒนาศักยภาพ (กิจกรรมที่ 2)

  • การฝึกอบรม: จัดอบรมให้เจ้าหน้าที่ศูนย์ EPU (รวมถึง สคพ.1-16) เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการตรวจสอบและบังคับใช้กฎหมาย
  • ความรู้เฉพาะทาง: จัดอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่องการประเมินพื้นที่ปนเปื้อนและค่าความเสียหายต่อสิ่งแวดล้อม

4. ผลลัพธ์ที่คาดว่าจะได้รับ

  • ผลลัพธ์เชิงบวก: การจัดการเหตุฉุกเฉินและปัญหาเรื่องร้องเรียนเป็นไปอย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ ส่งผลให้คุณภาพสิ่งแวดล้อมและคุณภาพชีวิตของประชาชนดีขึ้น
  • การพัฒนาเครือข่าย: เกิดเครือข่ายเฝ้าระวังและแก้ไขปัญหาเรื่องร้องเรียนด้านมลพิษในระดับพื้นที่