1. หลักการและที่มาของปัญหา
- สถานการณ์คุณภาพน้ำเสื่อมโทรม: ในปี 2566 แหล่งน้ำสายหลัก ร้อยละ 19 อยู่ในเกณฑ์เสื่อมโทรมจากน้ำทิ้งชุมชน เกษตรกรรม และอุตสาหกรรม
- ปัญหาการบังคับใช้กฎหมาย: ปี 2565 พบแหล่งกำเนิดมลพิษ ร้อยละ 55 (จาก 1,100 แห่ง) ระบายน้ำทิ้งไม่เป็นไปตามมาตรฐาน ส่วนหนึ่งเพราะกำลังเจ้าหน้าที่ไม่เพียงพอ
- ความเสี่ยงต่อแหล่งน้ำใต้ดิน: มีโรงงานกว่า 6,200 แห่ง ที่อาจก่อให้เกิดการปนเปื้อนในดินและน้ำใต้ดิน ซึ่งต้องได้รับการควบคุมตรวจสอบอย่างเข้มงวด
2. วัตถุประสงค์และเป้าหมายหลัก
วัตถุประสงค์
- ควบคุมการระบายน้ำทิ้ง: ตรวจสอบและบังคับใช้กฎหมายเพื่อควบคุมน้ำเสียสู่แหล่งน้ำสาธารณะ
- ควบคุมการปนเปื้อนใต้ดิน: ตรวจสอบโรงงานอุตสาหกรรมเพื่อป้องกันการปนเปื้อนในดินและน้ำใต้ดิน
- พัฒนาศักยภาพ: ยกระดับขีดความสามารถของเจ้าหน้าที่รัฐและแหล่งกำเนิดมลพิษในการปฏิบัติตามกฎหมาย
เป้าหมายความสำเร็จ (ตัวชี้วัด)
- เชิงปริมาณ: ติดตามตรวจสอบแหล่งกำเนิดมลพิษในพื้นที่เป้าหมาย จำนวน 1,100 แห่ง
- เชิงคุณภาพ: แหล่งกำเนิดมลพิษที่เข้าตรวจสอบได้รับการจัดการ (ให้ปฏิบัติตามกฎหมาย) ไม่น้อยกว่าร้อยละ 50
3. ขอบเขตกิจกรรมและวิธีการดำเนินงาน
ดำเนินงานตลอดปีงบประมาณ พ.ศ. 2569 ในพื้นที่กรุงเทพมหานครและพื้นที่วิกฤตด้านคุณภาพน้ำทั่วประเทศ
| ลำดับ | กิจกรรมหลัก | วิธีการดำเนินงาน |
|---|---|---|
| 1 | ตรวจสอบและบังคับใช้กฎหมายทางน้ำ | ลงพื้นที่ตรวจสอบ บังคับใช้กฎหมาย และเก็บตัวอย่างน้ำทิ้งเพื่อวิเคราะห์ (1,100 ตัวอย่าง) |
| 2 | ตรวจสอบและบังคับใช้กฎหมาย (น้ำใต้ดิน) | ลงพื้นที่ตรวจสอบโรงงานอุตสาหกรรมที่เสี่ยงปล่อยมลพิษลงดินและน้ำใต้ดิน โดยใช้เครื่องมือเฉพาะทาง |
| 3 | พัฒนาศักยภาพเจ้าหน้าที่และแหล่งกำเนิดมลพิษ | จัดฝึกอบรมสัมมนาให้แก่เจ้าหน้าที่รัฐ จัดประชุมชี้แจงและสื่อสารประชาสัมพันธ์แก่แหล่งกำเนิดมลพิษ |
| 4 | บริหารงานโครงการและลงทุนเครื่องมือ | จัดซื้อครุภัณฑ์สำคัญ เช่น ปั๊มเก็บตัวอย่างน้ำใต้ดิน (1 เครื่อง) และเครื่องตรวจวัดคุณภาพน้ำ (2 เครื่อง) |
4. ผลสัมฤทธิ์ที่คาดว่าจะได้รับ
- คุณภาพน้ำดีขึ้น: แหล่งกำเนิดมลพิษบำบัดน้ำเสียได้ตามเกณฑ์มาตรฐาน ส่งผลให้คุณภาพน้ำในแหล่งน้ำของประเทศดีขึ้น
- ป้องกันน้ำใต้ดิน: โรงงานอุตสาหกรรมควบคุมการปนเปื้อนจากการสะสมสารเคมี ป้องกันมลพิษสู่ดินและน้ำใต้ดิน
- ความรู้ความเข้าใจ: เจ้าหน้าที่รัฐมีความรู้และสามารถดำเนินการตรวจสอบแหล่งกำเนิดมลพิษได้อย่างมีประสิทธิภาพ