(พฺรำ-หา-ติ มา-ตา-ปิ-ตะ-โร)
พระสุตตันตปิฎก พรหมสูตร (ขุ. ๒๕/๒๘๖)
มารดาและบิดาเรากล่าวว่า เป็นพรหม ฯลฯ
Verily, thy mother and thy father are called Brahma.
Parents are Brahma.
The parental role is designated as functionally equivalent to that of Brahma, the supreme creator deity, signifying their primary and foundational status within the family unit.
การที่พระพุทธองค์ทรงเปรียบเทียบบิดามารดากับ "พระพรหม" นั้น เป็นการยกย่องที่ลึกซึ้งอย่างยิ่ง เพราะในวัฒนธรรมอินเดียโบราณ พระพรหมคือเทพผู้สร้างโลกและเป็นที่เคารพสูงสุด การเปรียบเทียบนี้จึงเป็นการสื่อความหมายว่า บิดามารดาคือผู้ให้กำเนิดและเป็นบุคคลที่ควรค่าแก่การเคารพบูชาสูงสุดภายในบ้าน ดุจดังพระพรหมในวิหาร
ในพระสูตรเดียวกันนี้ พระพุทธองค์ได้ขยายความต่อไปว่า บิดามารดายังเป็น:
ดังนั้น การดูแลบิดามารดาด้วยความกตัญญู จึงไม่ใช่เป็นเพียงหน้าที่ทางสังคม แต่เป็นการ ปฏิบัติบูชาที่สูงส่ง เป็นการสร้างมหากุศลที่ยิ่งใหญ่ การปรนนิบัติท่านด้วยอาหาร เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย และการดูแลยามเจ็บป่วย จึงเป็นการแสดงความเคารพต่อ "พระพรหมในบ้าน" ซึ่งเป็นกรรมดีที่จะนำมาซึ่งความเจริญรุ่งเรืองทั้งในปัจจุบันและอนาคต และเป็นสิ่งที่บัณฑิตทั้งหลายสรรเสริญ
บิดามารดามิได้เป็น "พระพรหม" โดยสภาวะแห่งอุปาทานขันธ์ 5 แต่การระลึกว่า ท่านเป็นพระพรหมนั้น เป็น โยนิโสมนสิการ กุลบุตรพึงรู้แจ้งตามความเป็นจริง ท่านเป็นผู้ให้กำเนิดบุตร ดังความเชื่อว่าพราหมณ์เกิดจากพระพรหม แท้จริงบทบาทของบิดามารดาในยุคที่พระสัทธรรมรุ่งเรือง ไม่ต่างจากพระพรหมตามคติพราหมณ์ ในฐานะผู้ให้กำเนิด ผู้สอนให้รู้จักโลก ผู้ปฏิบัติต่อบุตรด้วยความเมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา ตราบสิ้นอายุสังขาร ดังนั้น บัณฑิตผู้รู้แจ้งพึงบำรุงบิดา ด้วย สังคหวัตถุ 4 คือ ทาน ปิยวาจา อัตถจริยา สมานัตตตา โดยการให้ธรรมะ การชักชวนให้มีศรัทธา ให้มีศีล ให้รู้จักแบ่งปัน และให้มีปัญญารู้แจ้งในอริยสัจ 4
© 2025 สัทธรรม (บาลี-ไทย-อังกฤษ) สนามจันทร์