สรุปสถานการณ์สิ่งแวดล้อมและประเด็นท้าทาย
🌬️1. ปัญหามลพิษทางอากาศ โดยเฉพาะฝุ่นละออง PM2.5
- สถานการณ์: ประสบปัญหาฝุ่น PM2.5 เกินค่ามาตรฐานบ่อยครั้ง โดยเฉพาะช่วงฤดูแล้ง (ธ.ค. - พ.ค.)
- สาเหตุหลัก: การเผาในที่โล่งภาคเกษตรกรรม (อ้อย, ฟางข้าว), ไฟป่า, และมลพิษข้ามพรมแดน
- ความท้าทาย: การบังคับใช้กฎหมายยังไม่ครอบคลุม และเกษตรกรขาดทางเลือกในการจัดการเศษวัสดุที่คุ้มทุน
💧2. วิกฤตคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำสำคัญ
- สถานการณ์: คุณภาพน้ำใน "ลำตะคองตอนล่าง" อยู่ในเกณฑ์ "เสื่อมโทรมมาก" อย่างต่อเนื่อง เกิดปรากฏการณ์น้ำเน่าเสียและปลาตาย ส่งผลกระทบต่อระบบประปา
- สาเหตุหลัก: น้ำเสียจากชุมชนที่ไม่ผ่านการบำบัด, มลพิษจากภาคเกษตร, และปริมาณน้ำต้นทุนน้อยในฤดูแล้ง
- ความท้าทาย: ปัญหารุนแรงขึ้นเมื่อน้ำต้นทุนน้อย ทำให้ความสามารถในการเจือจางมลพิษลดลง
🗑️3. การจัดการขยะมูลฝอยและของเสียอันตราย
- สถานการณ์: ปัญหาขยะมูลฝอยชุมชนมีความเสี่ยงเรื่องขยะตกค้างสะสม และมีกรณีการลักลอบทิ้งกากอุตสาหกรรมในพื้นที่ป่าสงวน
- สาเหตุหลัก: การขาดระบบกำจัดที่ถูกหลักสุขาภิบาลใน อปท. ขนาดเล็ก และการคัดแยกขยะต้นทางยังไม่มีประสิทธิภาพ
- ความท้าทาย: การสร้างจิตสำนึกและการมีส่วนร่วมของประชาชน รวมถึงการกำกับดูแลโรงงานอุตสาหกรรมอย่างเคร่งครัด
🌪️4. ภัยธรรมชาติที่เชื่อมโยงกับสิ่งแวดล้อม
- สถานการณ์: ประสบปัญหาภัยแล้งและน้ำท่วมซ้ำซาก ปริมาณน้ำในอ่างเก็บน้ำลดต่ำในฤดูแล้ง และเกิดน้ำท่วมรุนแรงในฤดูฝน
- ความท้าทาย: การบริหารจัดการน้ำทั้งระบบเพื่อลดผลกระทบ ซึ่งต้องอาศัยการบูรณาการกับหลายหน่วยงาน
นโยบายการแก้ไขปัญหา
📝1. การจัดทำแผนจัดการคุณภาพสิ่งแวดล้อมระดับพื้นที่
นโยบายเร่งด่วน
ทบทวนและจัดทำ "แผนปฏิบัติการเพื่อจัดการคุณภาพสิ่งแวดล้อมในระดับจังหวัด" โดยให้ความสำคัญสูงสุดกับปัญหา PM2.5 และ คุณภาพน้ำในลำตะคอง
- แนวทางการขับเคลื่อน (PM2.5): ผลักดันมาตรการทดแทนการเผา โดยประสานงานกับหน่วยงานเกษตรและภาคเอกชนเพื่อส่งเสริมการนำเศษวัสดุไปใช้ประโยชน์
- แนวทางการขับเคลื่อน (คุณภาพน้ำ): บูรณาการกับ อปท. บังคับใช้กฎหมายควบคุมการระบายน้ำทิ้ง และติดตามคุณภาพน้ำอย่างสม่ำเสมอเพื่อแจ้งเตือนสาธารณะ
⚖️2. การติดตาม ตรวจสอบ และบังคับใช้กฎหมาย
นโยบายเร่งด่วน
จัดตั้ง "หน่วยปฏิบัติการเคลื่อนที่เร็ว" เพื่อตอบสนองต่อเรื่องร้องเรียนและเหตุฉุกเฉินทางสิ่งแวดล้อมอย่างทันท่วงที
- แนวทางการขับเคลื่อน: เพิ่มความเข้มข้นในการตรวจสอบและบังคับใช้กฎหมายกับแหล่งกำเนิดมลพิษ และใช้เครื่องมือทางวิทยาศาสตร์ของ สคพ.11 เพื่อหาหลักฐานดำเนินคดีกับผู้ก่อมลพิษ
🤝3. การบูรณาการความร่วมมือกับภาคีเครือข่าย
นโยบายเร่งด่วน
สร้างกลไกการทำงานร่วมกันที่ชัดเจนระหว่าง สคพ.11, ทสจ., อุตสาหกรรมจังหวัด, สาธารณสุขจังหวัด และ อปท.
- แนวทางการขับเคลื่อน: จัดเวทีประชุมผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเป็นประจำ และสนับสนุนเครือข่าย ทสม. ให้เป็นกำลังสำคัญในการเฝ้าระวังปัญหาสิ่งแวดล้อม
📢4. การสื่อสารและสร้างความตระหนักรู้
นโยบายเร่งด่วน
พัฒนาระบบการรายงานสถานการณ์คุณภาพสิ่งแวดล้อม (อากาศ, น้ำ) ให้ประชาชนเข้าถึงได้ง่ายและรวดเร็วผ่านช่องทางออนไลน์
- แนวทางการขับเคลื่อน: จัดทำสื่อประชาสัมพันธ์ที่เข้าใจง่าย เพื่อรณรงค์ให้ประชาชนลดการสร้างมลพิษและมีส่วนร่วมในการจัดการสิ่งแวดล้อม