เรียน ผู้อำนวยการส่วน ข้าราชการ พนักงานราชการ เจ้าหน้าที่ สคพ.11 (นครราชสีมา) ทุกท่าน
ในโอกาสเข้ารับตำแหน่งใหม่ ผมได้รับทราบสถานการณ์สิ่งแวดล้อมและมลพิษที่สำคัญในพื้นที่รับผิดชอบ 4 จังหวัด (นครราชสีมา ชัยภูมิ บุรีรัมย์ และสุรินทร์) และมอบนโยบายแก่เจ้าหน้าที่ สคพ.11 ดังนี้
ภาพรวมและประเด็นท้าทายร่วมของกลุ่มจังหวัด "นครชัยบุรินทร์"
🌬️วิกฤตฝุ่น PM2.5
เป็น ปัญหาเร่งด่วนที่สุด ในทุกจังหวัด โดยรุนแรงสูงสุดช่วงฤดูแล้ง สาเหตุหลักจากการเผาในภาคเกษตรกรรมและไฟป่า
🗑️การจัดการขยะมูลฝอย
ปริมาณขยะเพิ่มขึ้นตามการขยายตัวของเมือง นำไปสู่ปัญหาขยะสะสมและความสามารถในการกำจัดที่มีจำกัด
💧ทรัพยากรน้ำและภัยธรรมชาติ
แหล่งน้ำสายหลักเสื่อมโทรมลงทั้งด้านคุณภาพและปริมาณ ควบคู่ไปกับปัญหาภัยแล้งและน้ำท่วมที่เกิดซ้ำซาก
สถานการณ์และประเด็นเด่นเฉพาะจังหวัด
📍1. จังหวัดนครราชสีมา (ประตูสู่อีสาน เมืองเศรษฐกิจหลัก)
- คุณภาพน้ำ: ลำตะคองตอนล่าง อยู่ในภาวะวิกฤต จัดอยู่ในเกณฑ์ "เสื่อมโทรมมาก" (ประเภทที่ 4) จากปัญหาน้ำเสียชุมชนและสถานประกอบการ
- มลพิษทางอากาศ (PM2.5): เป็นพื้นที่เฝ้าระวัง มีจุดความร้อน (Hotspots) จากการเผานาข้าวและไร่อ้อยจำนวนมาก
- การจัดการมลพิษอุตสาหกรรม: มีความเสี่ยงจากการปล่อยน้ำเสียจากโรงงานอุตสาหกรรมลงสู่แหล่งน้ำสาธารณะ
แนวทางขับเคลื่อน: (เร่งด่วน) ฟื้นฟูคุณภาพน้ำในลำตะคอง โดยบังคับใช้กฎหมายกับแหล่งกำเนิดน้ำเสียอย่างจริงจัง (ระยะกลาง) ผลักดันมาตรการลดการเผา ควบคู่กับการกำกับดูแลโรงงานอุตสาหกรรมอย่างเคร่งครัด (เอกสารแนบ 1)
📍2. จังหวัดชัยภูมิ (เมืองแห่งทิวเขาและพื้นที่เกษตรกรรม)
- มลพิษทางอากาศ (PM2.5): สถานการณ์รุนแรงและ ติดอันดับต้นๆ ของประเทศ ในช่วงฤดูแล้ง สาเหตุหลักจากการลักลอบเผาไร่อ้อยและไฟป่า
- ปัญหาทรัพยากรป่าไม้และที่ดิน: มีข้อพิพาทเรื่องที่ดินทำกินทับซ้อนกับเขตป่าสงวนและอุทยานแห่งชาติ ซึ่งเป็นปัญหาสังคมที่ละเอียดอ่อน
แนวทางขับเคลื่อน: (เร่งด่วน) ยกระดับมาตรการแก้ไขปัญหาการเผาให้เข้มข้นสูงสุด โดยบังคับใช้กฎหมายอย่างเฉียบขาด (ระยะกลาง) มีบทบาทให้ข้อมูลทางวิชาการด้านสิ่งแวดล้อมเพื่อสนับสนุนการแก้ไขปัญหาข้อพิพาทที่ดิน (เอกสารแนบ 2)
📍3. จังหวัดบุรีรัมย์ (เมืองกีฬาและการท่องเที่ยว)
- การจัดการขยะมูลฝอย: เป็นปัญหาที่น่ากังวลอย่างยิ่ง มี ปริมาณขยะตกค้างสะสมจำนวนมาก และสถานที่ฝังกลบหลักใกล้เต็มศักยภาพ
- คุณภาพน้ำและภัยแล้ง: แม่น้ำมูลมีแนวโน้มเสื่อมโทรม และประสบปัญหาภัยแล้งรุนแรง กระทบต่อเกษตรกรและเสี่ยงขาดแคลนน้ำอุปโภคบริโภค
แนวทางขับเคลื่อน: (เร่งด่วน) ขับเคลื่อนแผนแม่บทการจัดการขยะให้เกิดผล โดยเฉพาะการสนับสนุนระบบกำจัดขยะปลายทางที่มีประสิทธิภาพ เช่น โรงไฟฟ้าขยะ (ระยะกลาง) เฝ้าระวังคุณภาพน้ำในแม่น้ำมูลและบังคับใช้กฎหมายควบคุมน้ำทิ้งจากชุมชน (เอกสารแนบ 3)
📍4. จังหวัดสุรินทร์ (เมืองช้าง แหล่งข้าวหอมมะลิ)
- มลพิษทางอากาศ (PM2.5): ปัญหาหลักมาจากการ เผาตอซังข้าว เป็นวงกว้าง ประกอบกับอิทธิพลจากหมอกควันข้ามแดน
- น้ำเสียชุมชน: ระบบบำบัดน้ำเสียรวมของเทศบาลเมืองสุรินทร์ยังทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ ทำให้มีน้ำเสียที่ไม่ผ่านการบำบัดไหลลงสู่แหล่งน้ำ
- ภัยแล้ง: ปริมาณน้ำในอ่างเก็บน้ำหลัก (ห้วยเสนง) ลดลงจนอยู่ในระดับวิกฤตบ่อยครั้ง
แนวทางขับเคลื่อน: (เร่งด่วน) ส่งเสริมและสร้างโมเดลการจัดการตอซังข้าวโดยไม่เผา (ระยะกลาง) ให้คำแนะนำทางวิชาการแก่ อปท. ในการปรับปรุงระบบบำบัดน้ำเสียให้มีประสิทธิภาพสูงสุด (เอกสารแนบ 4)